Pogrzeb - o zwyczajach i tradycjach

ej w Leśnie Ludy zajmujące tereny obecnej Polski, podobnie jak i w innych częściach Europy przed wiekiem X wznosiły najczęściej groby megalityczne, skrzynkowe, komorowe, kurhany lub w formie kamiennych kręgów. Znaczna liczba za

Pogrzeb - o zwyczajach i tradycjach

Bardzo liczna diaspora żydowska w Polsce

Historia i prehistoria
Grób skrzynkowy na stanowisku archeologicznym wchodzącym w obszar chroniony ścieżki lichenologiczno-kulturowej w Leśnie

Ludy zajmujące tereny obecnej Polski, podobnie jak i w innych częściach Europy przed wiekiem X wznosiły najczęściej groby megalityczne, skrzynkowe, komorowe, kurhany lub w formie kamiennych kręgów. Znaczna liczba zachowanych kurhanów (wznoszonych w okresie II-III w. n.e. przez Gotów) znajduje się obecnie w pobliżu miejscowości Odry, Leśno czy Węsiory. Złożenia ciała lub prochów zmarłego do grobu poprzedzały stosowne dla danego okresu obrzędy pogrzebowe.

Inne podziały wyróżniają groby: całopalne, ciałopalne, szkieletowe, szybowy i inne.

Wraz z przyjęciem w roku 966 chrześcijaństwa w Polsce pojawiły się nowe formy pochówku. Symbolem oznaczającym grób stał się niewielki kopiec, na którym umieszczany jest krzyż. W czasach nowożytnych przyjęło się oznaczanie grobu płytą nagrobkową, najczęściej z imieniem i nazwiskiem osoby zmarłej, a także z datą jej narodzin i śmierci. Z kultury greckiej zapożyczony został zwyczaj umieszczania na nagrobkach krótkich utworów poetyckich (epitafiów) mających przypomnieć żywym o losach zmarłego.

Cmentarze stały się w XIX wieku szczególnie ważnym miejscem w Polskiej kulturze. Tradycja powstań skłaniała do okazywania patriotycznego przywiązania do ich zmarłych ofiar. Groby stały się ważnym miejscem publicznej manifestacji poglądów Polaków.

Bardzo liczna diaspora żydowska w Polsce przez stulecia otaczała czcią groby swoich przodków. Na cmentarzach żydowskich oznaczano je macewami oraz dziełami judaistycznej sztuki sakralnej. Po holokauście groby żydowskie popadły w zapomnienie i wiele z nich zostało zniszczonych. Po roku 1989 organizacje z Izraela prowadzą działania na rzecz odrestaurowania grobów ich przodków na terenie RP.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B3b


Nazwa cmentarz

Nazewnictwo

Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa coemeterium, o tym właśnie znaczeniu, które z kolei jest zlatynizowaną formą greckiego ???????????? = miejsce spoczynku? od ?????????? = spać?.

Cmentarz żydowski nazywa się kirkut, zaś muzułmański mizar.

Nazwa cmentarz jest stosowana także w stosunku do współczesnych, cywilizowanych miejsc pochówku zwierząt ? cmentarzy zwierząt, bardziej popularnych w krajach anglosaskich niż w Polsce. Często przy tych cmentarzach istnieją też specjalne krematoria.
Historia

Koncepcję cmentarza jako przestrzeni nienaruszalnej i świętej przejęło wczesne chrześcijaństwo z tradycji rzymskiej, dlatego pierwsze cmentarze chrześcijańskie wyodrębniły się z dawniejszych cmentarzy pogańskich. Kościół już w III wieku oddał je pod opiekę biskupów i księży, tworząc system cmentarnej administracji. Cmentarze były już wówczas miejscami świętymi i chronionymi specjalnymi immunitetami. Obejmowało je także prawo azylu. Od X wieku zaczyna się tendencja do lokalizowania cmentarzy w obrębie miast i w bliskości kościołów. Sobór rzymski z 1059 nadał im sankcję ?pół świętych? rzucając klątwę na ludzi bezczeszczących je.

W XVIII wieku, najpierw we Francji na polecenie cesarza Napoleona I, zakazano z przyczyn sanitarnych pochówków przykościelnych. Potem ta praktyka rozszerzyła się na całą Europę, również i na Polskę (chociaż można spotkać okazjonalne pochówki jeszcze z początku XIX wieku). Wspomnieniem po nich, przynajmniej w Polsce centralnej, był ? obecnie już prawie nie spotykany ? zwyczaj nazywania terenu wokół kościoła ?cmentarzem?1.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz


Pogrzeb w krajach z tradycjami chrześcijańskimi

Pogrzeb w krajach z tradycjami chrześcijańskimi
Palmy i krzyż z nekrologów większości chrześcijan

W kulturach związanych z katolicyzmem, prawosławiem czy protestantyzmem, pogrzeb należy do tzw. sakramentaliów (nie: sakramentów). Grzebanie zmarłych związane jest z przekonaniem, że w końcu czasów przyjdzie Jezus i nastąpi zmartwychwstanie ciał. Zmarłego zwyczajowo chowa się złożonego do trumny w ubraniu, w pozycji leżącej, z rękami splecionymi na brzuchu lub klatce piersiowej. Przyjęło się w tym kręgu kulturowym, aby zmarli w trumnie wyglądali ładnie, dlatego zmarłych poddaje się zabiegom kosmetycznym. W ich przebiegu na ogół maskuje się pośmiertne zmiany twarzy czy jej urazy powstałe w chwili śmierci. Uzupełnia się braki ciała atrapami, masami plastycznymi lub woskiem, o ile była taka potrzeba ze względów estetycznych (dotyczy to braku kończyn).

Trumna ze zmarłym umieszczana jest najczęściej w grobach ziemnych, wykopanych na głębokość ok. 2 m, następnie zasypywanych i przykrywanych nagrobkiem kamiennym lub betonowym. Rodziny bogatych zmarłych składają trumny w murowanych grobowcach, w których można umieścić kilka kolejnych trumien. Wyjątkowo zamożni zmarli bywają składani w monumentalnych grobowcach, rozmiarem i stylem przypominających małe domki, kaplice czy nawet pałace. Każdy grób powinien posiadać opis, informujący o nazwisku osoby pogrzebanej, dacie urodzenia (lub według innego zwyczaju ? wieku w chwili śmierci) i dacie śmierci oraz czasami kilka słów religijnego lub osobistego odwołania się do osoby zmarłej.

W tej grupie kulturowej dopuszcza się również pochówek osoby zmarłej po spopieleniu ciała w specjalnym piecu kremacyjnym (kremacja) i zsypaniu prochów do urny. Stosuje się to zwłaszcza w krajach protestanckich i zlaicyzowanych. Ta forma pogrzebu jest także wybierana, gdy wygląd zwłok sprawia, że nie powinny być pokazywane przed pochówkiem. Konieczne jest jednak pochowanie prochów w całości w jednym miejscu, wykluczone są więc pochówki polegające np. na rozsypaniu prochów w miejscach ważnych dla danej osoby, lub jej rodziny, czy też wrzucenie do rzeki. Motywacja takiej formy pochówku musi być zgodna z zasadami wiary.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pogrzeb